C/C++ – “Ngôn ngữ đầu đời” nhưng không dễ nuốt của sinh viên năm nhất ở Đức

C/C++ – “Ngôn ngữ đầu đời” nhưng không dễ nuốt của sinh viên năm nhất ở Đức

Khi bước vào cánh cổng đại học ngành Informatik (Khoa học máy tính) tại Đức, rất nhiều sinh viên Việt Nam sẽ bất ngờ khi môn đầu tiên yêu cầu viết code lại không phải là ngôn ngữ “thân thiện” như Python hay Java, mà là C hoặc C++ – những ngôn ngữ “cổ lỗ sĩ” nhưng vẫn cực kỳ quan trọng. Cảm giác như được phát cho một cuốn sách hướng dẫn kỹ thuật bằng tiếng Đức, kèm theo mảnh giấy nhắn: “Học đi, sống sót được thì sẽ hiểu máy tính thật sự vận hành ra sao.”

Vậy tại sao C/C++ lại được ưu tiên ngay từ đầu? Và vì sao sinh viên Việt lại thấy "khó nuốt"? Cùng mổ xẻ ngôn ngữ này qua nhiều khía cạnh nhé.

1. C/C++ là gì mà ai cũng sợ?

C và C++ là những ngôn ngữ lập trình thấp hơn Python, cao hơn Assembly, tức là nó cho phép người học “sờ tay” vào cách bộ nhớ và máy tính thật sự hoạt động.

• C là “ông tổ” đơn giản, chú trọng đến tốc độ và tối ưu tài nguyên.

• C++ kế thừa từ C, có thêm tính năng hướng đối tượng (OOP) nhưng vẫn giữ “cái nết” nghiêm khắc như C.

Khi học C/C++, bạn không chỉ học code – bạn học tư duy máy tính, cách tổ chức dữ liệu, cách chương trình dùng bộ nhớ, từng byte, từng bit. Và đó chính là lý do mà sinh viên ở Đức phải học C/C++ sớm: vì nó ép bạn phải hiểu gốc rễ của lập trình, không được “viết đại cho chạy” như ở các ngôn ngữ bậc cao.

2. Tại sao các trường đại học ở Đức lại chọn C/C++?

• Tính nền tảng: C/C++ giúp sinh viên hiểu rõ cách máy tính hoạt động thật sự, từ quản lý bộ nhớ đến cấu trúc chương trình.

• Ứng dụng rộng: Nhiều lĩnh vực kỹ thuật cốt lõi tại Đức như kỹ thuật nhúng, ô tô, điều khiển công nghiệp, robotics, AI... vẫn sử dụng C/C++ vì tốc độ và độ tin cậy.

• Tiêu chuẩn đào tạo: Chương trình đại học ở Đức chú trọng vào logic nền tảng thay vì dạy ngôn ngữ “dễ nuốt”.

Bạn học C/C++ không phải để làm web hay mobile app, mà để trở thành kỹ sư máy tính thật sự – hiểu máy tính từ lõi.

3. Những khó khăn khiến sinh viên Việt "khóc thét"

Khó hiểu cú pháp & lỗi khó lần ra

• Thiếu dấu ;, sai kiểu dữ liệu, lỗi con trỏ – chương trình sẽ không chạy và lỗi hiện ra như ma trận.

• Sinh viên dễ bị “tắc” vì chẳng hiểu Segmentation fault là gì.

Con trỏ – kẻ thù số một

• Với nhiều bạn, học con trỏ giống như học đạo hàm bằng tiếng Đức – vừa trừu tượng, vừa... mệt não.

• Nhưng bỏ qua con trỏ thì chẳng thể học tiếp phần nâng cao.

Quản lý bộ nhớ thủ công

• Bạn phải tự cấp phát, tự giải phóng bộ nhớ, nếu không sẽ rò rỉ bộ nhớ (memory leak).

• Khác với Python, nơi mọi thứ “tự lo”, C/C++ bắt bạn phải có trách nhiệm với từng byte bạn dùng.

4. Những kỹ năng cần có nếu muốn sống sót với C/C++

• Tư duy logic và kỷ luật: Mọi lỗi nhỏ trong C/C++ đều khiến chương trình... “toang”.

• Hiểu khái niệm cơ bản: Kiểu dữ liệu, vòng lặp, mảng, struct, con trỏ là kiến thức không thể lơ là.

• Tư duy gỡ lỗi (debug): Biết cách dùng gỡ lỗi, hoặc in ra từng bước để theo dõi chương trình là kỹ năng sống còn.

5. Ví dụ bài toán chung: Viết chương trình in ra dòng “Hello, World!” và tính tổng hai số nguyên nhập từ người dùng.

C/C++: Sát với máy, chặt cú pháp, cần khai báo rõ ràng

Phân tích:

• Cần include thư viện, khai báo biến rõ kiểu (int).

• Phải dùng std::cin/std::cout, không có xử lý tự động kiểu dữ liệu.

• Rất rõ ràng về “máy móc” → phù hợp để hiểu sâu về bộ nhớ và cấu trúc chương trình.

6. Cách “hạ gục” C/C++ để không bị đuối ở năm nhất

✅ Bắt đầu từ bài tập nhỏ: Viết chương trình in bảng cửu chương, máy tính đơn giản, quản lý danh sách sinh viên... giúp bạn hiểu cú pháp và logic.

✅ Tận dụng công cụ hỗ trợ: Dùng IDE như Code::Blocks, Visual Studio Code để được gợi ý cú pháp và hỗ trợ debug.

✅ Học bằng tiếng mẹ đẻ trước: Nếu tài liệu tiếng Đức quá nặng, bạn có thể học song song bằng tiếng Việt trước để hiểu logic, rồi đối chiếu với thuật ngữ gốc.

✅ Tìm bạn đồng hành hoặc mentor: Đừng học một mình, hãy kết nối bạn với sinh viên năm trên hoặc học nhóm hoặc mentor tại Đức để học nhanh hơn và “tỉnh táo” hơn.

7. Lời kết: C/C++ – bài kiểm tra đầu vào cho tư duy lập trình nghiêm túc

Không ít sinh viên năm nhất từng muốn bỏ cuộc chỉ vì C/C++, nhưng vượt qua được giai đoạn này sẽ khiến bạn “lột xác”. Vì một khi hiểu được C/C++, bạn sẽ thấy các ngôn ngữ sau này như Python, Java... dễ như trở bàn tay.

Hành trình du học ngành Informatik ở Đức không nhẹ nhàng, nhưng hoàn toàn đáng giá – đặc biệt khi bạn được chuẩn bị kỹ lưỡng. Hãy bắt đầu từ những điều căn bản nhất và nhớ C/C++ không phải để giỏi, mà để trưởng thành. Và trong hành trình đó, facingX.com sẽ đồng hành để bạn không phải đi một mình.