Programmieren I: Môn khó của sinh viên Việt tại Đức

Programmieren I – Môn học "khởi động" nhưng lại làm sinh viên khựng lại?

1. Lập trình cơ bản là gì? – Không chỉ viết code

Môn Einführung in die Programmierung hay còn gọi là Programmieren I, là môn học nhập môn cho sinh viên năm nhất các ngành liên quan đến công nghệ. Môn này thường là môn bắt buộc trong học kỳ đầu tiên và đóng vai trò làm nền tảng để học các môn sâu hơn như Cấu trúc dữ liệu (Datenstrukturen), Thuật toán (Algorithmen), hay Kỹ thuật phần mềm (Softwaretechnik).

Nội dung chính của môn học gồm:

• Giới thiệu về ngôn ngữ lập trình phổ biến (thường là Java, Python hoặc C++)

• Cấu trúc cơ bản: biến, kiểu dữ liệu, vòng lặp, câu lệnh điều kiện

• Khái niệm hàm (function/method) và lập trình hướng đối tượng (OOP)

• Quản lý bộ nhớ, lỗi chương trình (debugging), và kiểm thử đơn vị (unit test)

• Giải quyết các bài toán thuật toán cơ bản như sắp xếp, tìm kiếm, tính toán

Mặc dù mang tên “cơ bản”, nhưng đối với sinh viên chưa từng học lập trình trước đó, môn học này giống như học một “ngôn ngữ mới” và một “cách tư duy mới” cùng lúc.

2. Vì sao môn Lập trình cơ bản lại trở thành “cơn ác mộng” của sinh viên năm nhất?

❖ Sinh viên chưa từng lập trình trước đó

Khác với sinh viên Đức – nhiều người đã tiếp xúc với lập trình từ cấp 3 hoặc qua các hoạt động ngoại khóa – thì phần lớn sinh viên Việt Nam bắt đầu học lập trình từ con số 0. Khi bước vào giảng đường đại học tại Đức, bạn sẽ phải:

• Học một ngôn ngữ lập trình hoàn toàn mới (Java/C++)

• Hiểu cách máy tính "suy nghĩ" logic

• Làm quen với IDE (môi trường lập trình), hệ thống kiểm thử, nộp bài online qua Git hoặc Moodle

=> Áp lực học nhanh và làm bài đúng ngay từ đầu khiến nhiều bạn bị choáng ngợp.

❖ Bài tập không phải dạng “làm theo mẫu”

Lập trình không giống như các môn học lý thuyết chỉ cần học thuộc hay hiểu khái niệm. Bạn sẽ được giao các bài tập dạng:

• Viết một chương trình tính toán cụ thể, tự phát hiện lỗi

• Đọc yêu cầu bài toán dài, phân tích yêu cầu, rồi tự thiết kế lời giải

• Debug lỗi logic/phát sinh runtime error – kỹ năng mà người mới học thường chưa có

=> Nhiều sinh viên mất hàng giờ chỉ để sửa một lỗi nhỏ, nhưng lại không có ai hướng dẫn cụ thể.

❖ Ngôn ngữ giảng dạy là rào cản lớn

Dù chương trình dạy bằng tiếng Anh hay tiếng Đức, thì tài liệu kỹ thuật – đặc biệt phần đề bài – thường rất khó hiểu với người học ngoại ngữ. Ví dụ:

• Một đề bài đơn giản như "Schreiben Sie eine Methode, die rekursiv ein Array sortiert" có thể khiến sinh viên không hiểu "rekursiv" là gì.

• Tài liệu chính thức của Java (JavaDoc), Python hoặc C++ cũng rất khô khan và nhiều thuật ngữ.

3. Giải pháp thực tế giúp sinh viên Việt vượt qua môn lập trình

 1. Bắt đầu càng sớm càng tốt – ngay từ khi còn ở Việt Nam

• Làm quen với ngôn ngữ lập trình Python – dễ học, trực quan, nền tảng tốt để học Java/C++

• Học tư duy giải thuật đơn giản: vòng lặp, mảng, hàm

• Làm bài tập nhỏ: tính tổng dãy số, đảo chuỗi, kiểm tra số nguyên tố…

 2. Học lập trình theo tư duy giải quyết vấn đề, không học vẹt

• Hãy luôn hỏi: “Vấn đề là gì?” – “Dữ liệu vào là gì?” – “Kết quả mong muốn là gì?”

• Vẽ sơ đồ tư duy hoặc lưu đồ (flowchart) trước khi viết code

• Chia nhỏ bài toán, xử lý từng bước

 3. Có người hướng dẫn khi bí – tránh “tự học trong tuyệt vọng”

• Kết nối với gia sư online hoặc mentor ngành IT để được hướng dẫn đúng cách khi bạn “mắc kẹt”

• Tham gia cộng đồng sinh viên Việt học IT tại Đức để chia sẻ bài tập, tài nguyên học tập

4. Kết luận – Lập trình không phải là rào cản, mà là cơ hội để phát triển

Môn lập trình cơ bản Programmieren I có thể khiến bạn nản lòng ban đầu. Nhưng nếu vượt qua được, bạn sẽ có được:

• Tư duy logic sắc bén

• Kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế

• Khả năng học nhanh các môn chuyên ngành sau này

Đừng để một môn học khiến bạn mất động lực cả học kỳ! Hãy bắt đầu chuẩn bị sớm – có phương pháp học đúng – và chọn người đồng hành phù hợp.

facingX luôn sẵn sàng là người bạn đồng hành, không chỉ giúp bạn chuẩn bị kiến thức trước khi sang Đức, mà còn hỗ trợ bạn từng bước khi đối mặt với khó khăn trong năm nhất – từ môn lập trình cho đến các môn toán, tiếng chuyên ngành.

Chúng tôi ở đây, vì chúng tôi hiểu cảm giác đó – và chúng tôi tin, bạn hoàn toàn có thể vượt qua.